Želeći da djecu od malih nogu uključe u sport kako bi se pravilno razvijala i stekla zdrave navike, roditelji se često pitaju na koji način, kojim intenzitetom, pa i na koji sport da upišu djecu.
Stručnjaci preporučuju kanadski model za dugoročni sportski razvoj koji podrazumijeva sedam faza za trening i takmičenje, usklađene sa fizičkim, mentalnim i emocionalnim razvojem.
Ukoliko ne govorimo o sportskom treningu radi postizanja vrhunskih rezultata, već o fizičkoj aktivnosti i vježbanju radi boljeg zdravlja ili kontrole tjelesne težine, fizička aktivnost ne mora da bude visokog intenziteta da bi se ostvarili više nego dovoljni efekti. Samo redovna, dovoljno intenzivna i dovoljno duga, pravilno odabrana fizička aktivnost ili vježba povoljno utiče na pravilan rast i razvoj fizičkih sposobnosti čovjeka.
Kanadski model preporučuje da djecu od najmlađeg uzrasta treba uključiti u igru koja u sebi sadrži različite pokrete tijela, a da pravo treniranje treba da počne tek oko 11. godine. Pripreme za takmičenja se savjetuju tek posle 15. godine.
1. Aktivni početak
Djevojčice i dječake uzrasta do šest godina treba uključivati u relativno nestruktuiranu igru sa različitim pokretima tijela. To podstiče razvoj moždanih funkcija, koordinacije, socijalnih vještina, grubih motornih vještina, emocija, liderskih sposobnosti i maštovitosti. I pomaže djeci da razviju samopouzdanje, pravilno tjelesno držanje, ravnotežu, jake kosti i mišiće, promoviše održavanje optimalne tjelesne tježine, sposobnosti kretanja...
2. Osnove
Djevojčice od šest do osam godina i dječaci od šest do devet godina treba da učestvuju u različitim dobro strukturiranim aktivnostima koje razvijaju bazične vještine, odnosno sposobnosti. Ti programi trebalo bi da budu fokusirani na zabavu, dok bi formalno takmičenje trebalo biti svedeno na minimum.
3. Obučavanje za trening
Kada djevojčice od 8. do 11. godine, odnosno dječaci od 9. do 12. uđu u period naglog rasta, spremni su za trening na mnogo formalniji način. Naglasak je i dalje na opštim fizičkim sposobnostima. Pretjerano treniranje i takmičenje samo u jednom sportu, kao i rana specijalizacija i rano definisanje pozicija u timskim sportovima, može štetiti kasnijim razvojnim fazama ukoliko se dijete bavi sportovima koji zahtijevaju kasniju specijalizaciju.
4. Priprema za trening
Ova faza obuhvata uzraste na kojima započinje i završava nagli razvoj. Kod djevojčica to je od 11. do 15. godine, dječaka od 12. do 16. U ovoj fazi oni su već usvojili bazične vještine i taktiku specifičnu za njihov sport. Igraju na pobjedu, ali je potrebno da najviše vremena posvete treningu vještina i fizičkom razvoju. Ovaj pristup je presudan kako za razvoj vrhunskih takmičara tako i za dugotrajno bavljenje sportom.
5. Treniranje za takmičenje
U zavisnosti od vrste sporta varira i uzrast u kome bavljenje sportom postaje ozbiljno. Za djevojke je to period od 15. do 21. godine, za momke od 16. do 23. Mladi mogu izabrati ili da se specijaliziraju u jednom sportu i upuste u takmičarske vode, ili da nastave sa bavljenjem na rekreativnom nivou. Izbor takmičarskog bavljenja sportom podrazumijeva visok obim i intenzitet treninga tokom cijele godine.
6. Treniranje za pobjedu
Talentovani elitni sportisti tek posle 18. godine za djevojke i 19. za momke ulaze u fazu u kojoj su podvrgnuti najintenzivnijem treningu podesnom za sportiste međunarodnog nivoa.
7. Aktivni za život
U suštini, u ovu fazu može se ući u bilo kom uzrastu. Prema modelu dugoročnog sportskog razvoja, ako su djeca na pravi način uvedena u sport kroz aktivni start, osnove i programe za učenje treniranja, onda će imati neophodne motorne vještine i samopouzdanje, osnovnu fizičku pismenost da ostanu aktivni kroz cio život u bilo kom sportu.
Izvor: www.zena.blic.rs
